Theo bạn, thế nào là một công việc tốt? Một công việc có mức lương tương ứng với công sức bỏ ra hay một công việc không mang lại những áp lực, căng thẳng và bạn cảm thấy hài lòng khi thực hiện công việc ấy. Thật ra định nghĩa về công việc tốt của mỗi người mỗi khác, chẳng ai giống ai. Nhưng thế còn một công ty tốt, đứng trên góc nhìn của người lao động, bạn nghĩ thế nào là một công ty đối đãi tốt với nhân viên? 

Liệu làm đủ có hay hơn làm tốt? 

     Bạn có muốn làm việc trong một công ty mà nhân viên chỉ cần làm đúng những việc được liệt kê trong phần mô tả công việc, trong đúng thời gian được công ty và Pháp luật quy định? Bạn sẽ không phải làm thêm giờ, có quyền không tham gia vào những hoạt động tập thể của công ty nếu không thật sự thích thú và cũng không phải trả lời tin nhắn công việc ngoài giờ làm. Khi tôi đặt câu hỏi này với những người bạn của mình, đa phần đều trả lời rằng họ mong muốn làm việc trong những công ty như thế và chia sẻ rằng đây là một công ty có môi trường làm việc tốt. 

     Nhưng chẳng phải những điều trên là lẽ hiển nhiên về quyền lợi của người lao động sao? Hiện nay có rất nhiều lao động trẻ xem việc OT (làm thêm giờ) là một chuyện bình thường, thậm chí một số doanh nghiệp còn không trả lương cho nhân viên. Họ cho rằng đó là việc phải làm và những lao động không làm thêm giờ là lười nhác, không chịu cống hiến cho công ty. 

     Trào lưu “Quiet quitting” đang nổi lên dạo gần đây khiến không ít cấp lãnh đạo công ty e ngại. Theo Metro, cụm từ này có thể hiểu đơn giản rằng, bạn không làm những nhiệm vụ mà chúng không nằm trong phần mô tả công việc; bạn rời văn phòng đúng giờ, từ chối trả lời email hoặc những tin nhắn công việc ngoài giờ làm; không tham gia những hoạt động tập thể của công ty mà bạn không cảm thấy hứng thú. Nó như một điều thay đổi trong tư duy, khi mà chủ nghĩa tư bản đang cố nhồi nhét vào đầu bạn rằng, bạn hãy làm việc thật chăm chỉ, cống hiến hết mình cho công ty, dù có OT không lương cũng chẳng sao. Nhưng xu hướng “Quiet quitting” cho phép bạn làm chủ thời gian của mình nhiều hơn và bớt đầu tư vào những việc phát sinh ngoài công việc của mình. Bạn chỉ cần làm đủ và hoàn thành công việc được giao trong một thời gian đã thỏa thuận trước và nhận về những giá trị tương ứng. 

OT không lương hay bóc lột sức lao động trá hình?

     Các nhân viên thường xuyên phải làm thêm giờ mặc dù không được trả thêm lương hay nhận được khoản trợ cấp nào. Một số nhân viên cho rằng sếp sẽ ưu ái hơn khi họ chấp nhận làm thêm giờ và nhận thêm công việc ngoài giờ. Bản chất của việc OT, một là bạn làm việc chưa đủ hiệu quả để hoàn thành công việc được giao, nên cần thêm thời gian để hoàn thành. Hai là lượng công việc được giao không tương xứng với thời gian làm việc tối đa trong ngày. Nếu ở trường hợp 1, bạn cần xem lại bản thân mình, nguyên nhân nào khiến bạn xao nhãng, mất tập trung hay không năng xuất trong công việc. Còn ở trường hợp 2, bạn nên cân nhắc khi nhận nhiệm vụ và phản hồi ngay với cấp trên của mình. Điều quan trọng là khi khối lượng công việc quá lớn không đủ thời gian hoàn thành, bạn sẽ phải OT để hoàn thành kịp tiến độ thì phải là OT có trả lương hay phụ cấp theo luật Lao động. 

     Làm sao bạn có thể hoàn thành một lượng công việc mất khoảng 12h trong 8h? Và quan trọng là vì sao bạn phải làm thế khi chỉ nhận lương của 8h, ngày này qua ngày khác? Đó chẳng phải là hành động bóc lột sức lao động sao?

Cân bằng giữa công việc và cuộc sống 

     Liệu chúng ta có đang đi ngược lại với những đấu tranh của thế hệ trước về những quyền lợi của người lao động? Chúng ta mải miết chạy theo “hustle culture” (văn hoá hối hả) để rồi chật vật khi không cân bằng được công việc và cuộc sống. Có phải chúng ta dành quá nhiều thời gian để hoàn thành công việc nhưng lại không đổi lại những giá trị xứng đáng. Khi mà đồng tiền không bù đắp được chất lượng cuộc sống đang ngày càng đi xuống, sức khỏe, thời gian bên gia đình không còn là những ưu tiên hàng đầu của người lao động. 

     Làn sóng “Quiet Quitting” đã tạo nên một tiếng còi báo động cho những người làm nhân sự hay chủ doanh nghiệp trong bài toán giữ chân và nâng cao tinh thần làm việc, tinh thần tập thể của công ty. Đảm bảo quyền lợi của người lao động khi xây dựng văn hóa doanh nghiệp và đặt mình vào vị trí của nhân viên, hiểu về điều họ muốn và đưa ra những chương trình phù hợp là giải pháp thiết thực mà công ty nên thực hiện. Để những nhân viên tan làm đúng giờ có thể ra về trong tinh thần thoải mái chứ không cần phải rụt rè vì cả sếp lẫn đồng nghiệp chẳng ai về cả. Dẫu ai cũng biết rằng chất lượng công việc luôn quan trọng hơn thời gian làm việc mà, chẳng phải vậy sao? 

     À mà hôm nay, mấy giờ bạn tan làm vậy?

Bài viết: Lan Anh

Thiết kế: Hồng Ngân