Sắp tới rồi, Tết ấy.

Thằng nhỏ nhìn lên tấm lịch còn mỏng dánh trên tường, bên cạnh là mấy tờ lịch nằm ngổn ngang nó vừa xé hôm qua. Nó chẳng bao giờ để ý tới mấy tờ lịch đó, thời gian đối với nó chẳng mấy quan trọng khi mà má nó lúc nào cũng sẽ chuẩn bị một ngày mai cho nó. Vậy mà, cứ hễ tới gần Tết, nó lại xé tung chỗ lịch ấy lên, nó muốn biết còn mấy ngày nữa thì Tết tới , còn mấy ngày nữa thì ba má nó về. Nó càng trông, thì thời gian lại như sao mà trôi đi chậm quá…  

Nó ra sau nhà  nhóm lửa bắc nồi cơm, rồi chiên mớ cá rô đồng – thành quả một buổi sáng lặn ngụp dưới ruộng của anh em tụi nó, cuối cùng chặt thêm trái dừa làm canh, thế là xong bữa trưa. Cũng mấy món quen thuộc, cũng mái nhà lợp tôn đã hoen gỉ, sắp nhỏ quây quần quanh cái chiếu, coi bộ tụi nó ăn ngon lắm. Còn nó, rõ ràng nó đã làm đúng theo những gì má chỉ rồi, mà sao nó cứ cảm thấy thiếu thiếu cái gì đó. Sao lạ vậy?

“Nào ba má về hả hai?” – Nhỏ út hỏi, lần thứ ba trong ngày.

“Hai hông biết. Chắc sắp rồi.”

Thẳng nhỏ chỉ biết ba má nó đi làm ăn xa, nhưng chẳng biết khi nào họ mới về. Trước khi đi, ba má nó có gửi tụi nó cho họ hàng xung quanh coi dùm. Cứ dăm ba bữa mấy chú, mấy dì lại biểu tụi nhỏ đem qua cho nhà nó ít đồ ăn. Có mấy buổi sáng đi chợ về, dì Ba tạt ngang vô nhà coi thử tụi nó lo liệu nhà cửa ra làm sao. Nhưng dù sao người ta cũng còn bao nhiêu việc phải lo, đã vậy sắp Tết nữa, nên càng bận  hơn nhiều. Cứ như vậy, hễ tới mấy ngày cận Tết là cũng chỉ còn mỗi anh em tụi nó lủi thủi trong nhà. 

Nó loáng thoáng nghe được rằng ba má nó đi lên thành phố, thuê một cái mặt bằng ở đâu đó của người ta rồi đổ dưa hấu ra bán, sẵn dựng đỡ tấm bạt làm mái che rồi tối ngủ luôn ở đó. Nói chung là mấy ngày gần Tết, tụi nó “mắc kẹt” trong nhà còn ba má tụi nó thì “mắc kẹt” với cái sạp dưa. Nghĩ tới đây, bỗng thằng nhỏ ngơ ra. Nó không biết thứ cảm xúc này gọi là gì, chỉ biết khi ấy miệng nó đắng nghét, những ngón chân cuộn lại bấu vào đám đất bên dưới. Cảm giác như nó vừa đánh mất một thứ gì đó quan trọng lắm, như cái cách con chuồn chuồn bay vuột khỏi lòng bàn tay của nó ngày bé. Đau lắm, nhưng chẳng biết mình đau vì cái gì. 

“Năm nay chắc chắn sẽ kịp như mọi lần mà. Hông sao đâu. Mấy đứa lo ăn đi.”

Nó động viên mấy đứa em vậy thôi chứ trong lòng cũng lo lắm. Sớm nhất cũng 28, nhưng có năm tới tận chiều 30 mới thấy bóng dáng ba má trước cổng. Lòng cứ man mác một nỗi sợ, rằng ba má không về kịp giao thừa, rằng tụi nó sẽ ngồi trước hiên nhà, chỉ biết nhìn dây đèn trên cây mai nhà hàng xóm nhấp nháy cả đêm. Nó vừa ăn vừa tủi, cố nuốt miếng cơm nghèn nghẹn nơi cổ họng.

*ken két* Là âm thanh phát ra từ chiếc cổng cũ kĩ của nhà nó. “Có người tới. Là ai vậy? Có phải là ba má không?” Mang theo suy nghĩ đó, thằng nhỏ đứng phắt dậy, lao ngay ra ngoài. Niềm hân hoan như đang nhen nhóm khiến cho từng bước chân của nó ngày càng nhanh. Nó ước giá mà lúc này đây nó có thể bay ngay về phía cổng, để nó, chớ không phải một ai khác, là người đầu tiên đón ba má nó về tới nhà. Là má! Má nó về rồi! Cuối cùng thì nó cũng đã thấy được bóng dáng quen thuộc mà nó ngày đêm mong ngóng. Nhưng mà nó không thấy ba nó đâu, nó hỏi má. Má nó tiu nghỉu, năm nay buôn bán khó khăn, đã 29 rồi nhưng vẫn còn nhiều dưa quá nên má về trước lo toan nhà cửa con cái, còn ba tụi nhỏ ở lại ráng bán thêm được bao nhiêu hay bấy nhiêu. Ông bà phù hộ cho bán hết nhanh thì còn kịp ra bến xe bắt chuyến về quê, không hết thì chiều 30 gọi xe lên thành phố chở ngược dưa về dưới rồi tới đâu đó thì tới. Bán buôn quan trọng, được có mấy ngày Tết để tranh thủ kiếm thêm chút tiền, nhưng cũng phải kịp về để còn ăn bữa cơm giao thừa với gia đình. Tết mà, ở nơi đất khách quê người bao nhiêu lâu cũng được, có đi xa cỡ nào cũng được, nhưng mà không về sum họp với gia đình thì coi đâu có được.

Tối đó tụi nó ngồi dưới hiên nhà. Gần Tết rồi, gió mang theo sương lạnh, lạnh thấu những đôi chân nhỏ, cũng lạnh thấu chân ba tụi nó nhỉ? Không, phải hơn chớ, trên đó làm gì có nhà của ba. Nhà của ba, của má, của tụi nó đã được dọn dẹp trang trí trước sau. Nào câu đối, nào miếng dán, má nó lại mới sắm thêm cặp vạn thọ đặt trước cửa, sắc vàng sắc đỏ làm lòng nó phần nào ấm áp hơn. Nó ngẩn ngơ nhìn khói bốc lên từ cái nồi bánh tét phía đối diện. Gia đình họ đông đủ cả, cùng quây quần bên nhau gói bánh rồi cười đùa vui vẻ. Nó bỗng hiểu ra bữa cơm của nó tại sao lại khác rồi. 

Là thiếu vị đoàn viên.

Gió cứ thổi, mang theo đủ mùi vị của Tết: mùi thịt kho tàu, mùi bánh mứt, mùi nếp chín, mùi của chậu cúc ngay kế bên nó nữa,… nhưng lại chẳng có thứ vị mà nó và mấy đứa em trông ngóng ngày đêm. Nó mang nỗi trăn trở như thế mà thiêm thiếp dần. Hẳn là trong mơ đứa trẻ sẽ được nếm cái vị Tết ngon ngọt đầy nhung nhớ ấy chăng? 

*reng reng…* 

“Dạ con đây.”

“Hăm chín rồi, bộ không tính về hả bây ơi?”

Giọng người phụ nữ vang lên làm cậu sinh viên khựng lại giây lát. Cậu nhìn vào màn hình điện thoại, trên đó hiện dòng chữ “29 tháng Chạp Âm lịch”. Cậu thầm tặc lưỡi, đã trễ như vậy rồi sao? Những ngày cận Tết, hầu như các hàng quán đều trở nên tất bật hơn hẳn, khiến cậu bận rộn tới nỗi quên cả thời gian. Những đồng lương hậu hĩnh chỉ có vào dịp Tết giữ chân cậu ở lại thành phố. Cậu cố gắng đi làm nhiều nhất có thể, vắt kiệt bản thân tới chút sức lực cuối cùng cũng không còn. Cậu nghe máy của má mà lòng cứ nao nao, không biết phải trả lời thế nào, qua loa vài câu “xong sớm con sẽ về” rồi cúp máy.

Trước đây từng nghĩ mà giận ba má, vì hồi đó cứ hễ tới Tết là lại bỏ anh em cậu đi đâu đâu. Người ta gọi là Tết đoàn viên, mà có thấy đoàn viên cái chi đâu? Để rồi trong một phút lơ đễnh, khi ba má đã không còn có thể hiểu cho con đường mà mình lựa chọn được nữa, khi bản thân bị cuốn vào những guồng quay hối hả của chốn thành thị xa hoa và lộng lẫy, cậu mới giật mình nhận ra rằng mình giờ đây cũng đã trở nên giống như ba má đã từng. Nhiều lúc chỉ nghĩ trời đất ơi sao mà mình lu bu công chuyện quá, mình phải làm cho xong cái này, cái kia. Những cuộc gọi thưa thớt dần, những dòng tin nhắn thờ ơ. Một kiểu vô tâm hồn nhiên với chính những người mà mình yêu thương và cũng đã dành cả cuộc đời để yêu thương mình. Khi nhớ về những bữa cơm mình phải lủi thủi tự ăn một mình khiến cậu như nghe thấy tiếng đũa khua bời rời ở sau bếp cùng những bữa cơm mà ba má đã phải trợn trạo nhai trong hiu quạnh. Mới thấy sao mà mình tệ, sao mà mình vô tâm quá! 

“Bước trên con phố lớn, ánh đèn nơi đây chẳng mấy khi tắt, cậu nghi hoặc liệu ánh sáng mà ngày bé đã từng khát khao được ít nhất một lần chạm tới có phải chỉ đơn giản là một chiếc đèn đường thôi không? Càng nghĩ, cậu càng không tránh khỏi cảm thán, cuộc sống bản thân đã từng mơ ước hóa ra chỉ là rời khỏi nơi mà mình của những năm mười sáu mười bảy tuổi đã từng cho rằng là ngột ngạt và quê mùa ấy, để tới chốn thành thị xa xôi chẳng có lấy mái nhà của riêng mình.

“Mua dưa đi con!”

Tiếng rao cắt ngang dòng suy nghĩ của cậu. Cậu ngoái nhìn, là một người đàn ông đã có tuổi ngồi giữa tấm bạt trải đầy dưa xanh.

“Mua giúp chú đi con. Hết sớm chú được nghỉ sớm về quê. Mấy đứa nhỏ chờ chú dài cả cổ rồi.”

Cậu chợt nghĩ tới ba má mình ngày trước cũng buôn dưa vào dịp cận Tết. Có lẽ cậu đã quên mất rồi, chẳng biết từ lúc nào. Quên rằng ngày xưa cũng có một đứa trẻ ngóng trông ba má nó về như thế nào, ngóng trông một cái Tết đoàn viên như thế nào. Giờ cậu không phải chờ đợi ai nữa, nhưng vẫn còn có người đợi chờ cậu mà?

Nhìn mái tóc đã điểm bạc của chú ấy, cậu không biết ba má mình còn được bao nhiêu sợi đen. Nhưng cậu biết một điều rằng nếu Tết này thiếu cậu, thì thứ nhuộm lên mái tóc đó còn có cả sương đêm và gió lạnh ngoài hiên nhà.

Lên chuyến xe cuối cùng trong ngày, tay xách túi đồ tay cầm quả dưa, người đi xa trở về cùng nỗi nhớ mong da diết được gặp người thân, được ăn chén thịt kho hột vịt, được ôm lấy mấy đứa nhóc thủ thỉ cười đùa. Phải chăng, trên chiếc xe đò đầy hơi người những năm ấy, ba má cũng từng nghĩ ngợi như vậy nhỉ? 

Bài viết: Quốc Trạng & Bảo Thuyên

Thiết kế: Công Minh & Hồng Ngân